De laatste BLDNDKTR…

7 jaar lang…

321 afleveringen…

De BLDNDKTR in de Volkskrant is niet meer. Maar Rob van Vuure zou de BLDNDKTR niet zijn als hij niet meeslepend afscheid zou nemen. Met een hele pagina in de krant, uiteraard.

321

Ik schreef in zeven jaar 321 afleveringen van de rubriek BLDNDKTR. Steeds vaker zal het voorkomen dat ook een tijdschrift voor de laatste keer verschijnt. In de laatste acht jaar 148 titels, bekend of onbekend. Een greep: Hollands Diep, Park, Gaykrant, Boek, NuSport.

Maar: een laatste keer geeft ook creatieve kansen. De laatste Hollands Diep had de mooiste cover uit haar hele geschiedenis (alle letters van het logo op een hoopje). In de laatste Hard Gras: eindelijk het verhaal over blessuretijd. Een blessuretijdminuut is geen gewone minuut, wat doe je wel/niet in de 93ste minuut. In de laatste Vrij Nederland: zó namen ze afscheid, goed of slecht, van Rosenmöller tot Halsema tot Sap tot Van Ojik. Agnes Kant, Wouter Bos, Balkenende, noem maar op. In de laatste Delicious: de allerlekkerste toetjes op een rij.

Waar dan ook: de mooiste laatste zinnen van een roman. Ranking: de mooiste filmslotscènes. Waar dan ook: de top-25 mooiste liedjes over afscheid nemen. Wat doe je niet en wat zou vaker moeten als je moet spreken op een begrafenis. Niet de eerste keer, dat weten we nu wel, maar Elle, Libelle, elk krantenmagazine: de laatste keer met iemand naar bed. Bewust of onbewust. ‘Morgenochtend maak ik het uit’. ‘Morgen vlieg ik uit Nieuw-Zeeland naar huis’.

Bijna elk blad kan een themanummer Afscheid maken. Een greep uit de voorraad afscheid-ideeën voor het blad Psychologie Magazine: verhuizen, scheiden, amputaties, miskramen, weggooien, uit huis gaan. Weekblad Revu brainstormt al acht jaar over het laatste printnummer. Dat wordt nog eens wat, straks, als de zeven levens voorbij zijn. Vier keer was ik betrokken bij het laatste nummer van een blad. Top-brainstorms! En, Hard Gras, Vrij Nederland, ook te gebruiken als je nog jaren blijft bestaan.

   

 

2020

Dagbladen zijn in korte tijd tijdschriften geworden. Het gaat al lang niet meer over het directe nieuws. In welk jaar (2018? 2020?) wordt De Volkskrant of, vooruit, de NRC, gekozen tot Tijdschrift van het Jaar? Dus niet alleen de bijbehorende magazines, maar de krantenpapieren krant-zèlf. De perfecte tijdschriftenmix van columns, rubrieken, series, strooirubriekjes, fotospreads en covers.

Covers? Nu al worden de zaterdagse voorpagina’s gemaakt met het tijdschriftencoverwettenboekje in de hand. Een intrigerend focus, een grote tekst of een illustratie. Veel gezichten die je áánkijken, de krant maakt oogcontact: kom maar op, koop mij, ik ben interessant. De cover is eigenlijk een inhoudsopgave van de hele krant geworden.

Nu we het toch over getallen hebben, acht voorbeelden van wat kranten nu al kunnen doen, anders win je geen coverprijs. Alleen maar quotes op de voorpagina, een stuk of dertig, groot klein, piepklein. Of: alleen maar (50) gezichten op de voorpagina, van iedereen die in de krant aan de orde komt, van Campert tot Rutte, met verwijzing naar de betreffende pagina. Vijftig paar ogen kijken je aan. Of: een geheel witte pagina, met heel klein pieptekstje. Of.. of.. noem maar op.

Op de voorpagina alleen maar getallen. Groot het getal 126, klein eronder: op pagina 43 in 126 zinnen het verhaal van Monja, kleine bootvluchteling. Wie wil er honderd ideeën? Het Parool zocht laatst een hoofdredacteur. Zo kun je het blijven noemen maar wat voor de tijd die print nog rest, nodig is: een bladenmaker. De Telegraaf: er vertrok een hoofdredacteur, het is 2015 dus komt er een bladenmaker voor terug, nee, zelfs vijf deel-bladenmakers. Vijf innovators. Het probleem bij sommige tijdschriften is dat ze een hoofdredacteur hebben, geen bladenmaker. Hoofdredacteur/bladenmaker, het kán samengaan.

 

 

4.658.071

In 1996 werden er elke dag 4,6 miljoen dagbladen verkocht in Nederland. Nu 2,8 miljoen. Ik was hoofdredacteur van Libelle en maakte het feestje van elke week 800.000 exemplaren mee. De huidige Libelle-oplage is 340.000 exemplaren. Geldt voor elke printuiting. Het woord tijdschrift zal verdwijnen. Er zijn nu al geen tijdschriften meer, maar merken.

Tijdschrift Linda? Tijdschrift Viva? Old Skool. Zo noemde je het vroeger. Het mérk Viva manifesteert zich: boeken, online, forum, filmdagen. Libelle Zomerweek. Libelle Outdoor. Libelle Nieuwscafé. Libelle Academy. Voetbal International: vroeger hét informatieve voetbaltijdschrift. Nu apps en alle digi-varianten. En wil je as we speak alles over FC Groningen weten, log even in. Dág tijdschrift, hallo kenniscentrum.

 

152.392

Alles straks dan maar digitaal en online? Nee. Er zijn formules die het juist van print moeten hebben, die eigenschappen hebben die digitaal meteen doodslaan. Het bad Flow, acht soorten papier in één nummer. Flow moet je voelen, Flow moet op schoot. Ook het blad Happinez: het grote printformaat versterkt de formule. Door het papier en de ruimte die de foto’s krijgen, kom je in kaarsjesstemming. Happinez online? Nee dus. Wel doen, het hoort erbij, maar meer ook niet. Handig om allerlei cursussen aan te kondigen. Handig voor de permanente boeken Top 100. Happinez slaat de vleugels uit, letterlijk. Afgelopen donderdag werd op Schiphol de internationale Happinez-editie gelanceerd. Happinez verscheen al in Duitsland en Frankrijk. Straks ook in Engeland, Brazilië, USA en een paar Aziatische landen. In Duitsland is de gemiddelde maandoplage 152.392. Ooit goed gekozen, de naam: Happinez. Ik had jaren geleden een Duitstalige Libelle in handen. Een test. Om te beginnen kon men in Berlijn met de naam niet uit de voeten.

 

0

Deze week verscheen het 0-nummer van het voetbalblad Staantribune. ‘Verhalen over de voetbalcultuur’. Prachtige naam, hoeveel staantribunes zijn er nog in Nederland? (7). Het blad staat al een tijdje online, maar ook hier geldt: zoiets hoort op print. Verlaten regenachtige poldervoetbalveldjes met groepsfoto van de mollenvangers. Een 0-nummer komt nooit in de handel, 0 wordt nooit 1. Een 0-nummer is de trendsetter, geeft aan wat de bedoeling is, ook richting adverteerders. Ik heb veel 0-nummers gemaakt. Het allerleukste is de pagina met de aankondigingen voor het volgende nummer. Doe maar twéé pagina’s. Drié. Je kunt er liegen en schreeuwen en overdrijven wat je maar wilt. Je kunt nog eens extra duidelijk maken waar de formule over gaat. In Staantribune geen schreeuwerige ‘volgende maand’. Voor zoiets zijn de jongens van Staantribune veel te veel Kick Wilstra. ‘Mooie dingen maken’ staat voorop. Rustig een plekje vinden tussen VI, Helden en Hard Gras.

 

36

Ik nam een keer afscheid bij een grote (papieren) tijdschriften-uitgeverij. Een hoogleraar media gaf mij een grote rieten mand, wél boordevol lekkernijen. Op het begeleidende briefje stond niet ‘Voor de bldndktr’ maar ‘Voor de mndnvlchtr’. Voor de mandenvlechter. Printtijdschriften en printkranten gaan naar het museum, vroeg of niet veel later. Het woord massablad is al helemaal verdwenen, mssbldn verdwenen want er is geen massa meer. Elke verwende individuele ik wil iets individueels. Niet betalen voor wat je niet nodig hebt. ‘Ik google alleen naar iets waar ik wat aan heb’. Toen het woord tijdschrift nog volop floreerde, kregen we een keer ’s nachts om half drie in de kroeg een ‘briljant’ idee. Ik werkte bij VNU/Sanoma, uitgever van bladen als Margriet, VtWonen, Panorama, Donald Duck. Zeg maar: uitgever van alle grote bladen van Nederland. Maar je wilde als lezer niet het héle blad. In die dikke Libelle las je maar zes dingen. In die dikke VtWonen bekeek je maar drie interieurs. In Playboy las je alleen het interview. In alle bladen stonden teveel zaken die je eigenlijk niet interesseerden, maar waar je wel voor betaalde. Dus dachten we, ’s nachts om half drie: gooi alle bladen op een hoop en laat iedereen uit de 56 titels zijn ideale pakket kiezen. Een column uit Panorama, een foto uit Playboy, een strip met Guus Geluk, een aardbeienrecept uit Delicious, een klaarkomverhaal uit Viva. Maak zeven verschillende abonnementen, plus een keuzepakket. Proost! En ik zei ook: Proost! Maar toen we ’s ochtends wakker werden, weer een normaal promillage, overzagen we de administratie en de organisatie van zoiets geniaals.

En nu is er Blendle.

 

1

Wat kan er nog wel, op printgebied? De eenmalige uitgave. Humberto en DWDD zorgen voor nieuwsgierigheid-aankopen en adverteerders willen voor één keer wel aan het sympathieke idee meedoen. De glossy Bommel. De glossy Matthijs, Youp. Nu ligt in de winkel: de eenmalige glossy Vincent (van Gogh), de eenmalige glossy Zwarte Cross. In aantocht: de eenmalige ElleGirl. In aantocht: herintreder Avenue, het oudste knol uit de glossy-stal wordt ook nog een keer gereanimeerd.

We hadden de Jezus, jaja ook de Mohammed. Idee: een glossy in de week van het Songfestival! De Hazesglossy tijdens Holland zingt Hazes. Fokke en Sukke, waar blijven jullie? Ik hoor nog iemand zeggen: ‘Ach, één keer een blad met Linda de Mol, laten we het doen, zoiets gaat niet mis’. Dat ging gigantisch niet mis.

 

2

Eindelijk, eindelijk: ook Voetbal International doet aan wisselcovers. Split run. Het blad waarvoor het zo’n beetje is uitgevonden. Hetzelfde blad, meerdere covers. Omdat er meerdere doelgroepen zijn die in je massablad geïnteresseerd zijn: jonge mensen, oude mensen, mannen, vrouwen, platteland, stad. Pak die allemaal maar eens bij de lurven met een en dezelfde cover…

Ik was verantwoordelijk voor een Playboy met groot Miss Ajax op de cover. Verkocht minder dan we hoopten. Wat bleek na analyse: in de regio Feyenoord verkocht de cover niet (Ja slimmerd, had je inderdaad kunnen weten). Het woord Ajax maakt Rotterdammers blind, daar kan geen tepel tegenop. Miss Feyenoord belde: ze wilde voor niks op de volgende cover.

Moet je voor jong en oud en man en vrouw interessant zijn? Maak dan een jonge, een oude, een mannen- en een vrouwencover. Zelfde inhoud, andere cover. (De Volkskrant heeft in 2019 standaard twee of drie verschillende voorpagina’s voor dezelfde krant. Kop: ‘Veel kinderen op smokkelschepen’. Andere kop: ‘170 arrestaties na schietpartij in Texas’. Op maandag een sportopening, in de rest van de oplage IS of pgb). Vrij Nederland deed al zoiets, véle tijdschriften deden al zoiets. En nu Voetbal International ook. VI straks met een Ajaxcover en een Feyenoordcover. Friezen zijn meer geïnteresseerd in Heerenveen dan in PSV, dus wisselen die cover. Alkmaarders en AZ, Limburgers en MVV. Hé… een VI met 25 wisselcovers aan het begin van de competitie.

 

10

Wat veel te weinig gebeurt, terwijl het zo leuk is. Het omgekeerde. De slechtste covers van het jaar. De minst erotisch seksscènes, in films, in boeken. De topboeken die ik niet uitlas. Naar deze restaurants ga ik nooit meer. Naar dit land nooit meer op vakantie. De lelijkste doelpunten van het jaar. Eén keer geweest op deze site, daarna nooit meer. De mooiste eigen inzetten. De top-10 schijn van matchfixingvoorbeelden (iemand in Italië trapte in de eerste minuut zomaar een bal uit). Deze types moeten meteen van de buis, de omgekeerde Nipkov schijf. De mislukte online-avonturen. De slechts bekeken tv-programma’s van Nederland.

Voetbalclub Go Ahead Eagles mag volgend jaar Europa League spelen, een sportiviteitsbonus, de club had dit jaar de minste gele kaarten. Aha: welke club kreeg de mééste rode en gele kaarten? Welke spelers? Yolanthe is genomineerd voor het slechtste op sociale media. Ja hoor, het leukste bericht mag dan ook. Voor me ligt het blad ‘De 100 best betaalde voetballers’. Zelfs Feyenoorder Jordi Clasie verdient meer dan een miljoen. Kom op, krantenbijlage, de 100 sléchtst betaalde profvoetballers van Nederland! Die parttime hoveniers van FC Oss en Almere City.

 

13

Zelfs het blad Maarten doet aan getallen. Deze maand: niet zomaar ‘de fijnste musea van de wereld’ volgens broers en zusje Van Rossem, maar de dértien fijnste musea. Waarom houdt het blad Maarten als een van de weinigen Linda-volgers wél het hoofd boven water? Het doet iets wat kenmerkend is voor goedgemaakte tijdschriften. Het blad Maarten is authentiek: niet de zoveelste glossy, niet het zoveelste vrouwenblad, niet de zoveelste culinaire glimglim met iets kleins op je bordje. De Maarten is Maarten. Je komt zinnetjes tegen als: ‘Van Gogh begreep geen mallemoer van anatomie’. ‘Poetin is geen expansieve gek’. ‘Kubisme is hopeloos knutselwerk’. ‘Zodra er een lijst omzit, is het cultuur’. Maarten van Rossem: ‘Ik laat me altijd afleiden door mijn eigen oordeel’. Authentiek dus. Valt eigenlijk wat tegen, dat ze getallen gebruiken.

 

19 

Vorige week was de 19e Libelle Zomerweek. De Zomerweek werd een begrip. De vrouwenbladen hadden als eerste in de gaten dat je het met velletjes papier op den duur niet zou redden. Oké, de EO ook, met de EO Landdag. Viva Forum. Viva Filmnacht. Nacht van de Filosofie. Theatertour Maarten van Rossem. Columnistenmarathon De Volkskrant. Hard Gras on tour, NRC komt naar u toe. Het Delicious Menu, daar en daar op de kaart. Teveel om op te noemen. De Groene Amsterdammer organiseerde afgelopen woensdag de bijeenkomst ‘Boeken die ons denken veranderden’. In vier dagen uitverkocht. Aardig: op de site kun je zien wie de 400 kaartjes kochten, met kort profiel. Ja, zij is er ook. Veel organisatorisch gezeur, dit soort bijeenkomsten. En het ‘levert niks op’. Toch wel. Het is 2015, je bent merk geworden en dat betekent póetsen.