Gedrukte leraren
Wie ligt daar? Daar ligt blad Fancy. En daar, onder verse aarde? Het blad Goedele. Om niet steeds maar te moeten bevestigen dat er behoorlijk gespit wordt op de begraafplaats, doe ik alsof ik de vraag niet hoor en zeg: kijk naar de luxe culinaire titels. Delicious, Jamie. Meer titels dan ooit. Kijk naar de landenbladen. España, En France. Meer dan ooit. En de geschiedenisbladen. In een beetje kiosk liggen er zeven. Bovendien: Maand van de Geschiedenis. Nacht van de Geschiedenis. Historische scheurkalender 2012. De Libris Geschiedenis Prijs. Vroeger was geschiedenis saai, behalve als de leraar mooi kon vertellen. Dat heeft men goed onthouden. Die leraar van vroeger heet nu tijdschrift. Of biografie.
Pieter Jelles Troelstra zag zijn gezin te weinig, vond hij. Daarom nam hij zijn kinderen Dieuwke en Jelle soms mee als hij ’s avonds ergens een toespraak moest houden. Op weg naar het zaaltje in de provincie zei hij dan: als jullie nu een woord noemen, hoor je dat straks in mijn toespraak terug, op zó’n manier dat er applaus volgt. Kleine Jelle zei: zwembroek. ’s Avonds hoorden de kinderen hun vader zeggen: ‘Maar dat amendement van de heer De Ram was, partijgenoten, niet meer dan een zwembroekje om de naaktheid van het wetsontwerp te bedekken’. Waarop het applaus losbarstte. (Einde citaat). Zo kun je óók laten weten dat iemand erg veel speecht, leuk met zijn kinderen omgaat, redenaarstalent heeft en moeiteloos de aandacht weet vast te houden. In de Troelstra-biografie komt alles en iedereen langs: Lenin, dreigende staatsgreep, Domela Nieuwenhuis, Tweede Internationale. Maar alleen de zwembroek-anekdote heb ik vier keer doorverteld.
Het blad G-Geschiedenis, inclusief Lees het NA-magazine, is ook een leuke leraar geworden. Wil je een klas stil krijgen? Vertel over geld, seks of over voetbal. Dus op pagina 8: wat gebeurde er op 6 februari 1894? De eerste internationale voetbalwedstrijd van het Nederlands Elftal. Met foto’s. Krantenkop: ‘Nederlands Elftal maakt kennis met keihard spel tegenstander’. Toen nog nieuws. Wereldnieuws in 1923: hyperinflatie in Duitsland. Stoken met bankbiljetten is goedkoper dan stoken met hout of kolen, fikt ook beter.
Nog zo’n geschiedenisleraar: maandblad Historia. ‘Ruim 6500 prostituees brachten geld in het laatje voor paus Leo X’. Of anders Historisch Nieuwsblad wel, maandelijks voor de klas. En om volledig te zijn: Quest Historie, Exploring History en de Maarten! (over hedendaagse geschiedenis). Het uitroepteken is, voor we vergeten het zelf te plaatsen, een vast onderdeel van het logo. Op de novembercover: ‘Het openbaar vervoer in Nederland is een puinzooi’. En alsof één popi vertellende leraar niet genoeg is, gaat Maarten! modieus doen: Johan Derksen volgende maand gasthoofdredacteur. Ik zeg: niét doen. (Hé, het personalityblad Derksen? Dat weer wel).
Historisch Nieuwsblad krijgt de klas stil met uittips, analyse van het TROS tv-programma Te Land Ter Zee, Robin Hood, de ondergang van een slavenschip. ‘Zo lagen de slaven opeengepakt aan boord’.
Prima toeven tussen al die gedrukte leraren geschiedenis.
Mladic dronk een glas met Karremans, in Srebrenica. The rest is history. Waar Historisch Nieuwsblad nr. 8 schokkende foto’s van laat zien.